Ukryta dywidenda i spór o kwalifikację świadczeń wspólnika na rzecz spółki 

Ukryta dywidenda to nowe pojęcie, które miało być wprowadzone do porządku prawnego w prawie podatkowym. Przepis dotyczący ukrytej dywidendy uchylono zanim zdążył wejść w życie. Skąd taka zmiana ustawodawcy? Zanim odpowiemy na to pytanie, przyjrzyjmy się wykładni i genezie ukrytej dywidendy. 

Jak stwierdzono w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: po spełnieniu określonych warunków wynagrodzenia wypłacane na rzecz wspólników z tytułu okresowych świadczeń niepieniężnych należy zakwalifikować do kosztów podatkowych. 

Od 1 stycznia 2023 roku, czyli wraz z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu, organy skarbowe zyskałyby nowe uprawnienia. Przede wszystkim możliwość kwestionowania kosztów uzyskania przychodów, które spółka poniosłaby na rzecz wspólników w sposób nieuzasadniony i sztuczny. Takie wydatki to właśnie ukryte dywidendy.

Jak wykluczyć z kosztów uzyskania przychodów świadczenia, których beneficjentem jest wspólnik lub powiązany z nim podmiot? Ustawodawca określał trzy sytuacje, gdy takie koszty stanowiłby ukrytą dywidendę.

Więcej o wypłatach z kapitału akcyjnego w Prostej Spółce Akcyjnej znajdziesz TUTAJ.

 

Co to ukryta dywidenda?

Uchylony już art. 16 ust. 1 pkt 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych miał brzmieć następująco:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany, jeżeli poniesienie tego kosztu stanowi ukrytą dywidendę.

Koszty stanowią ukrytą dywidendę, jeżeli:

• wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku, lub
• racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany, lub
• koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika.

Brzmienie tych przepisów było jednak tak niejednoznaczne, że prowadziło do licznych wątpliwości interpretacyjnych i kontrowersji. Przepisy budziły szereg obaw między innymi poprzez to, że mogą obejmować płatności dokonywane na rzecz wspólnika (lub podmiotu powiązanego) w ramach normalnej działalności gospodarczej. Planowana zmiana spotkała się z krytycznymi uwagami organizacji branżowych, przedsiębiorców i ekspertów. W szczególności podnoszono kwestię negatywnych skutków, jakie przepisy o ukrytej dywidendzie mogą wywierać na działalność grup kapitałowych.

Dlatego w ustawie z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw uchyla się przepisy dotyczące ukrytej dywidendy. 

 

Zmiana przepisów o ukrytej dywidendzie

Wciąż można zaliczać wynagrodzenia wspólników za świadczenia niepieniężne jako koszty uzyskania przychodów. Należy się jednak zastanowić, czy korzystanie z art. 176 Kodeksu Spółek Handlowych przez wspólnika nie zostanie w przyszłości uznane przez organy ubezpieczeniowe za działanie pozorne. Czyli działanie, którego celem jest uniknięcie obowiązku płacenia składki zdrowotnej. Zwłaszcza w przypadkach, gdy wcześniej otrzymywał on wynagrodzenie z zupełnie innego tytułu niż powtarzające się świadczenia niepieniężne.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania nie znajduje bezpośredniego zastosowania w przypadku składek zdrowotnych. Nie jest jednak wykluczone, że nie stanie się tak w przyszłości. Podobne rozwiązania można przecież wprowadzić do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych. Nie jest pewne, czy wynagrodzenie wspólnika z tytułu regularnych świadczeń niepieniężnych nie będzie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom zdrowotnym i społecznym.

Szukasz zespołu specjalistów, który pomogą Ci we właściwym zarządzaniu finansami spółki? Jesteśmy dla Ciebie TUTAJ!