Podatek minimalny, wprowadzony jako część Polskiego Ładu, obowiązuje formalnie od 1 stycznia 2022 roku. Jednak w trakcie roku Sejm uchwalił nowelizację, która zawiesiła jego obowiązywanie na dwa lata. W 2024 roku, po zakończeniu okresu zawieszenia, podatek minimalny znów wszedł w życie. Podatek ten, oficjalnie nazywany minimalnym podatkiem dochodowym od osób prawnych, jest określony w ustawie z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.

Definicja

Podatek minimalny to specjalny rodzaj podatku dochodowego od osób prawnych. Dotyczy on spółek posiadających polską rezydencję podatkową oraz krajowych grup kapitałowych. Podatek ten obejmuje podmioty, które w danym roku podatkowym osiągnęły niski udział dochodów lub stratę ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe. Oznacza to, że podatek minimalny obejmuje podatników, którzy w danym roku mieli stratę podatkową lub dochód nieprzekraczający 2% wartości przychodów. Poziom dochodu lub straty ustala się zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o podatku minimalnym.

Charakterystyka

Podstawa opodatkowania podatkiem minimalnym to suma części przychodów oraz określonych kosztów uzyskania przychodów, poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych. Podatek ten dotyczy więc podatników, którzy wykazują straty albo niską rentowność.

Wyłączenia spod opodatkowania, obliczenie straty oraz kiedy powstaje obowiązek zapłaty

Wyłączenia spod opodatkowania – Zwolnienia podmiotowe

W art. 24ca ust. 14 ustawy, ustawodawca wymienił podmioty wyłączone z opodatkowania podatkiem minimalnym. Są to m.in. mali podatnicy, spółki rozpoczynające działalność oraz spółki w likwidacji. Podatek nie obejmuje także podmiotów, które osiągnęły co najmniej 2% udziału dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w jednym z trzech lat podatkowych poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest podatek minimalny.

Obliczenie straty oraz udziału dochodów w przychodach

Obliczenie obowiązku zapłaty podatku minimalnego wymaga kalkulacji dedykowanej nowej daninie. Nie uwzględnia się niektórych rodzajów przychodów i wydatków przy obliczaniu straty lub udziału dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. Wyklucza się m.in. koszty amortyzacji środków trwałych oraz koszty związane z nabyciem energii elektrycznej lub cieplnej.

Obowiązek zapłaty – Kiedy powstanie?

Pomimo, że podatek minimalny jest częścią ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jego pobór został zawieszony do końca 2023 roku. Podatnicy, których rok podatkowy równa się rokowi kalendarzowemu, będą musieli po raz pierwszy ustalić obowiązek zapłaty za 2024 rok i złożyć zeznanie podatkowe w 2025 roku. Dla podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2024 roku, obowiązek zapłaty powstanie za rok podatkowy rozpoczynający się w 2024 roku.

Podsumowanie

Podatek minimalny w Polsce, po okresie zawieszenia, znów obowiązuje od 2024 roku. Dotyczy on głównie firm, które wykazują straty lub niską rentowność. Warto zwrócić uwagę na wyłączenia spod opodatkowania oraz szczególne zasady obliczania podstawy opodatkowania. W następnej części artykułów o podatku minimalnym omówimy szczegółowo wyłączenia spod opodatkowania, wyłączenia do kalkulacji straty oraz moment powstania obowiązku zapłaty.